در یک نگاه کلی به آمار بازداشت‌شدگان در شش ماهه نخست سال ۹۷؛ حداقل ۵۱۰۰ نفر در شهرهای مختلف ایران بازداشت و به بازداشتگاهها و زندانهای گوناگون منتقل شده‌اند. به این ترتیب در خوشبینانه‌ترین شکل؛ دستکم روزانه ۱۴ نفر از شهروندان توسط مأموران اطلاعاتی و نیروهای امنیتی و انتظامی بازداشت و روانه زندانها می‌شوند. البته این آمار به دلیل خفقان و سرکوب بیانگر تمام واقعیت نیست و آمار بسا بیشتر از این است.
بیشترین دستگیریها به بازداشتهای سیاسی مربوط می‌شود. بیش از یک پنجم دستگیریها در مرداد ماه و درصد بالایی نیز در فروردین ماه انجام شده که ارتباط مستقیم با میزان اعتراضات در جامعه دارد.
بازداشتها به طور معمول به سه دسته تقسیم می‌شوند:
اول. بازداشت فعالین سیاسی و مدنی که طیف وسیعی از فعالین دانشجویی؛ فعالین حقوق کودکان؛ فعالین کارگری؛ خبرنگاران؛ فعالین فرهنگی؛ فعالین اینترنتی را شامل می شود
دوم. بازداشت پیروان ادیان مختلف
سوم. بازداشتهای خودسرانه و جرائم اجتماعی
۱.بازداشتهای سیاسی:
در این نوع از بازداشت کلیه معترضین و کسانی که در اعتراضات و تظاهرات شرکت می‌کنند؛ فعالین دانشجویی؛ معلمان؛ کارگران؛ جوانان معترض؛ بازاریان؛ فعالان مدنی و قومی؛ هواداران گروههای مخالف؛ روزنامه نگاران و فعالان اینترنتی هدف قرار می‌گیرند.
در شش ماهه اول سال جاری بیش از ۳ هزار دستگیری به دلایل سیاسی انجام شده است. بیشترین بازداشتهای سیاسی در ماههای فروردین و مرداد؛ توسط مأمورین اطلاعاتی و امنیتی و لباس شخصی‌ها صورت گرفته که با تظاهرات مردم در شهرهای خوزستان؛ اصفهان و تهران ربط مستقیم دارد. پراکندگی دستگیریهای سیاسی به ترتیب در شهرهای تهران؛ اهواز؛ کرمانشاه؛ خرمشهر؛ سنندج؛ مریوان؛ تبریز؛ اردبیل و آبادان است.
نیروهایی که اقدام به بازداشت و دستگیریهای سیاسی می‌کنند شامل مأمورین امنیتی و اطلاعاتی؛ نیروهای لباس شخصی؛ مأموران گارد ضدشورش؛ نیروی انتظامی و در مواردی پلیس فتا می‌شوند.
در بازداشتها و دستگیریهایی که در اعتراضات و تظاهرات توسط مأمورین صورت می‌گیرد؛ خشونت بسیاری علیه معترضین اعمال می شود.
همچنین باید به این نکته اشاره نمود که بسیاری از بازداشتی‌ها به مکانهای نامعلوم منتقل می‌شوند و تا مدتها اطلاعی از آنها در دست و خانواده‌هایشان از وضعیت آنها بی خبر هستند و هیچ نهاد و ارگانی هم پاسخگوی مراجعات خانواده بازداشت‌شدگان نیست.
به این ترتیب ارگانهای سرکوب وابسته به حاکمیت دست خود را برای اعمال شکنجه و سر به نیست کردن و جعل خبر درباره فرد بازداشت شده؛ باز می بینند.
در اعتراضات مردم استان خوزستان در فروردین ماه بیش از ۱۰۰۰ تن از مردم و فعالین عرب بازداشت و روانه بازداشتگاهها شدند. بخشی از این تعداد را زنان تشکیل می دادند. نهادهای امنيتی دست اندرکار بازداشت مردم در تظاهرات سراسری مردم اهواز قرارگاه ابوالفضل العباس، اداره اطلاعات، اطلاعات ناجا و بسيج بوده‌اند.
همچنین در فروردین ماه؛ ۲۰ نفر به دلیل شرکت در اعتصابات مناطق کردنشین در اعتراض به بستن مرزها؛ ۳۰ نفر به دلیل شرکت در جشنهای نوروزی در شهرهای کردنشین بازداشت شدند.
در اردیبهشت و خرداد ماه؛ ۱۱ نفر در اعتراضات کشاورزان ورزنه و اصفهان و ۱۲ نفر در تجمعات روز کارگر بازداشت شدند. ۱۵ نفر در تجمع فرهنگیان در تهران؛ ۱۱ نفر به علت شرکت در اعتصابات بازاریان بانه؛ ۳۰ نفر پس از شرکت در اعتراضات کازرون؛ ۹ نفر از غارت شدگان پس از تجمع در تهران؛ ۱۵ نفر به دلیل شرکت در تجمعات کشاورزان در کازرون؛ ۱۰ نفر شرکت در مراسم بزرگداشت برای کشته شدگان سال۸۸ در آذربایجان؛ ۲۳ نفر از جوانان خوزستان بازداشت و روانه زندانها شدند. علاوه بر این ۶۰ نفر از فعالان کارگری شرکت کننده در تجمعات کارگران گروه ملی صنعت فولاد اهواز ایران؛ ۳۱ نفر برای ممانعت از اعتراض در روز عید فطر در شهرهای مختلف استان خوزستان؛ ۲ نفر هم به دلیل شرکت در تجمع حمایت از زندانی سیاسی کٌرد؛ رامین حسین پناهی دستگیر شدند.
در تیر و مرداد ماه؛ پس از تظاهرات اعتراضی مردم خرمشهر به بی آبی حدود ۱۲۲ تن از هموطنان خرمشهری بازداشت شدند. در همین ماه بازاریان معترض به گرانی دلار دستگیر و در شهریور ماه محاکمه شدند. آمار این بازداشت شدگان حداقل ۱۴۶ نفر گزارش شده است. علاوه بر این ۴۹ نفر از هموطنان آذربایجانی جهت جلوگیری از برگزاری تجمعات سالانه قلعه بابک؛ ۵ نفر در مراسم یادبود احمد شاملو شاعر نامی ایران شاملو؛ دستگیر شدند. در مرداد ماه؛ در شهرهای اصفهان؛ بجنورد؛ قزوین و تاکستان ۸۵ نفر به دلیل شرکت در اعتراضات دستگیر و روانه بازداشتگاهها شدند. در ناآرامیهای رخ داده در ورزشگاه الغدیر اهواز نیز شماری از جوانان توسط نیروی انتظامی و امنیتی بازداشت شدند.
در شهریور ماه؛ تعدادی از هموطنان در اعتراض به کشته شدن ۴ فعال محیط زیست در آتش سوزی ناشی از توپ باران سپاه پاسداران دستگیر شدند. شماری دیگر از هموطنان اهل روستای زهیریه از توابع شهر هویزه پس از شرکت در تجمع اعتراضی به بیکاری و استخدام غیربومیان بازداشت شدند. ۴۰ نفر از فعالین در شهرهای مختلف استان کردستان به اتهام شرکت در اعتصاب عمومی دستگیر شدند.
۲. دستگیری پیروان سایر ادیان:
این دسته از بازداشتها و دستگیریها در رابطه با افرادی است که پیروان سایر ادیان همچون مسیحیت؛ زرتشت؛ بهایی و .. هستند. البته روشن است که این حاکمیت؛ غیر از دایره افراد محدود وابسته به خودش هیچکس را قبول ندارد و همه را از مسلمان و شیعه و سنی تا پیروان سایر ادیان؛ دشمن خود می‌پندارد. در این حاکمیت دینی؛ باورها و اعتقادات مردم که شخصی‌ترین وجه زندگی هر فرد به حساب می‌آید مورد تفتیش و بدنبال آن سرکوب قرار می‌گیرد.
در لیستهای گردآوری شده توسط کانون حقوق بشری نه به زندان – نه به اعدام؛ حداقل ۳۰ نفر در شهرهای تهران؛ شیراز؛ آبادان؛ رشت؛ کرمانشاه و مشهد به دلیل باورهای دینی خود دستگیر شدند. اکثر بازداشت‌شدگان شهروندان بهایی هستند که بعضا جهت تحمل زندان به زندانها منتقل شدند. همچنین در مرداد ماه چند شهروند مسیحی بازداشت شدند. اتهام این شهروندان تغییر دین از اسلام به مسیحیت و یا اقدام به انجام مراسم دینی در کلیساهای خانگی اعلام شده است.
اتهاماتی که در پرونده بهاییان ثبت می‌شود، اتهام اقدام علیه امنیت ملی است که اتهام سنگینی تلقی می‌شود. یکی دیگر از اتهام‌های بهاییان، توهین به مقدسات و همچنین جاسوسی و همکاری با دولت متخاصم، به‌خصوص اسراییل ذکر می شود. تمامی این اتهامات خودساخته حکومتی برای آن است که چنین بازداشتهای غیرقانونی را موجه جلوه بدهند.
۳. دستگیریهای خودسرانه
بازداشتهای خودسرانه و مخفی نگاه داشتن محل بازداشت زندانیان سیاسی که از سوی مسوولان حکومت ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، نقض فاحش قوانین بین‌المللی است. این روش از مصادیق «ناپدید» کردن اجباری است. میثاق جهانی در حمایت از همه افراد علیه ناپدید کردن اجباری «بازداشت، دستگیری، ربودن یا هر شکل دیگر محروم کردن از آزادی از سوی ماموران دولت یا اشخاص یا گروه‌هایی که با مجوز، حمایت، رضایت و یا عدم مخالفت دولت، انجام می‌شود» را ممنوع کرده است.
مفهوم بازداشت خودسرانه وسیع‌تر از بازداشت غیرقانونی است. بازداشت خودسرانه بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی، علاوه بر موارد بازداشت غیرقانونی، موارد بازداشت بر خلاف عدالت را هم شامل می‌شود. بازداشت‌هایی که با سوءاستفاده از قانون و قدرت قضایی هم صورت بگیرد، در ردیف بازداشتهای خودسرانه قرار می‌گیرد.
آمار دستگیریهای خودسرانه در ششماهه نخست سال ۹۷ دستکم ۴۰۰ نفر است. کولبران که جهت امرار معاش روزانه و سیر کردن فرزندانشان اقدام به جابجایی اجناس سنگین بر دوشهای خود می‌کنند جزو این دسته هستند. همچنین در این شش ماه تعدادی از زنان تماشاچی حاضر در استادیوم‌ها نیز دستگیر شدند که مشمول بازداشتهای خودسرانه می‌شوند.
در خرداد ماه ۹۷حداقل ۳۰ تن از روستاییان شهرستان نیریز استان فارس که به دلیل بیکاری و تنگدستی سنگهای کرمیت از دامنه کوه و معدن جمع آوری و فروخته بودند بازداشت شدند. دختران و پسران جوان شرکت کننده در میهمانی های مختلط؛ مدلینگ‌ها؛ مبلغان و آموزش دهندگان تتو در اینترنت نیز جزو دستگیرشدگان این مجموعه قرار دارند.
این دستگیریها توسط نیروی انتظامی؛ پلیس امنیت اخلاقی؛ ماموران سپاه و نیروهای مرزی صورت گرفته است.
۴. دستگیریهای مربوط به جرائم اجتماعی
این مجموعه از دستگیریها شامل تخلفات قاچاق مواد مخدر؛ قاچاق کالا؛ رشوه؛ سرقت؛ قتل و … است. آمار کلی این دستگیریها حدود ۱۷۰۰ نفر است.
بیشترین بازداشتها به اتهام جرائم اجتماعی در فروردین و تیر ماه؛ در شهرهای تهران؛ کرج؛ مشهد و زابل انجام شده است. تعداد زیادی از این دستگیریها تحت عنوان طرح برخورد با فروشندگان مواد مخدر؛ معتادان و برخورد با اختلاس بوده است. این دستگیریها توسط مأموران سپاه و نیروی انتظامی صورت گرفته است.
اخبار زندان و زندانیان را در سایت جوانه ها
و کانال تلگرام نه به زندان نه به اعدام دنبال کنید
#ایران #حقوق_بشر #دستگیری #بازداشت #بازداشت_خودسرانه #ادیان #اجتماعی #سیاسی
